Jhunjhunun - Bikaner

Vrijdag 18
Vandaag weer een redelijk lange autorit voor de boeg . Onderweg naar Bikaner.laat de chauffeur ons een waterput zien uit de tijd van Maharadja’s. Hier in Rajastan en misschien ook wel elders in India (onze chauffeur komt uit Delhi) wordt de term Maharadja, wat eigelijk een Rajputkoning is, ook gebruikt voor Mogolvorsten Het is dus niet helemaal duidelijk hoe oud de put is. De Rajputvorsten waren aan de macht vanaf de 8ste eeuw. Halverwege de 16de eeuw wist Grootmogol Akbar door huwelijken met Raputprinsessen macht te verwerven , waardoor Radjasthan wel onder het bewind van de Mogols kwam, maar de Maharadja’s toch hun macht over de bevolking behielden. De put is heel diep. We kunnen de bodem niet zien. Hij wordt nog steeds gebruikt. Niet meer met een katrol, wat nog wel aanwezig is, en een emmer maar met een elektrische pomp.
Terwijl wijl wij staan te praten, komen uit een naast gelegen huis 3 vrouwen aangelopen om eens te kijken wat daar voor vreemde snuiters bij hun put staan. Na een korte kennismaking door onze chauffeur, worden we uitgenodigd voor een kopje thee. We maken kennis met 2 zussen 50 en 60 jaar en schoondochter. De man van de jongste zus werkt in de stad. De vrouwen in huis en op het land. We drinken sterke Indiase thee met melk en suiker. Niet onze favoriet, maar wij zijn natuurlijk beleeft. We mogen hun huis bekijken. Er is een keuken met een 2 pits gasstel en keukengerei. Buiten is de tandoori; de oven. Binnen is ook een aparte ruimte met een tandoori, die alleen wordt gebruikt als het regent. Want binnen geeft de tandoori veel rook. Verder zijn er twee slaapkamers Er is ook nog een apart gebouwtje met een zit-slaapkamer. Als ik het goed begrepen heb, is deze kamer van de zoon en de schoondochter. Je zou het niet verwachten, als je in de Indiase steden dorpen loopt, waar het vuil overal hoog in de straten ligt, maar binnen is het meestal wel schoon. Al moet je niet altijd onze standaard aan willen houden. Ook dit huis ziet er heel netjes en schoon uit. Als we vertrekken is de schoondochter onze kopjes alweer aan het afwassen en gaat oudste zus met een pot op het hoofd naar het land.
De weg naar Mandawa is slecht tot zeer slecht. De bovenste asfaltlaag is er zeer beroerd aan toe en door de moessonregens staan er veel plassen op de weg. Als we, door een wegopbreking een omleiding moeten volgen, wordt het er niet beter op. Deze weg is helemaal niet, of gedeeltelijk geasfalteerd en soms staat de hele weg onder water. Parveen, onze chauffeur, weet zich er goed doorheen te werken maar raakt wel een beetje geïrriteerd.
In Mandawa bekijken we enkele Haveli’s . Dit zijn rijkversierde koopmanshuizen, die gebouwd zijn in de 17de en 18de eeuw. De Haveli’s van Mandawa zijn aan de buitenkant beschilderd. Misschien kan ik beter zeggen beschilderd geweest want veel van de figuren en motieven zijn verdwenen. Het geeft nog wel een indruk van hoe het geweest moet zijn. Er is in India niet zoiets als een Rijksdienst voor monumenten of een gemeentelijke verordening voor het in standhouden van monumenten. De toekomst ziet er volgens mij somber uit, of de toeristensector moet er geld insteken. Maar ik geloof niet dat India een land is waar zoiets gezamenlijk opgezet zal worden. Het is meer van de korte termijn, ik heb mijn centen verdiend en na ons de zondvloed.
Fatehpur. Meer Haveli’s hier. We lopen een rondje door de stad. Weinig verharde wegen veel grote plassen op de weg soms zelfs zo dat je er niet langs kunt. Het HAVELI CULTURAL CENTRE IS GESLOTEN EN heeft zandzakken voor de deur.
Uiteindelik zijn we de weg kwijt , we kunnen niet verder omdat alles onder water staat. De batterij van mijn telefoon is leeg en we kunnen dus onze chauffeur niet bellen. Als we net hebben besloten de hele weg terug te lopen komt een vriendelijke mevrouw in Sari en sluier naar ons toe en spreekt ons aan in redelijk goed Engels: Waar moeten we naar toe? Naar onze auto, maar we weten niet waar die is. Heb je geen telefoonnummer van iemand die je kunt bellen? Gelukkig heb ik het nummer van onze chauffeur in mijn portemonnee. Zij is zo vriendelijk onze chauffeur te bellen en we blijken een par straten van de auto verwijderd. Ze begeleidt ons naar de auto.
Vanaf Fatehpur wordt het landschap steeds droger met zandduinen en steeds minder begroeiing. Het lijkt landschap lijkt een Betje op Spanje waar je landschappen ziet met alleen olijfbomen. Alleen zijn het hier bomen zonder vruchten . Zou het niet mogelijk zijn om hier olijven te kweken? Zou dat al eens geprobeerd zijn? Welke ondernemende ontwikkelingswerker gaat hiermee aan de slag?
Onderweg zien we verschillende velden waar linzen worden verbouwd. De velden worden kunstmatig beregend. Op het veld ernaast is de boer met zijn broer aan het ploegen. Voor we vertrekken vraagt hij of ik wat geld wil geven aan zijn zoontje. Als ik dan ook een foto wil maken, springt hij in de houding.
Het water voor de beregening wordt diep uit de grond opgepompt. Het vraagt natuurlijk de nodige investering maar op deze manier leveren de velden ook veel meer op.
Er worden steeds meer nieuwe velden aangelegd, die onttrokken worden aan de woestijn.
We hebben een behoorlijk chique hotel vannacht. Helaas werkt de airco niet naar behoren, wat leidt tot warme nachten en slechte nachtrust.
Na het diner bezoeken we een miniatuur-schilder. Miniatuur schilderen is een traditie die stamt uit de tijd van de Mogols. Zij hechtten veel belang aan kunst. Het miniatuur schilderen is familietraditie. Traditie zit de familie in het bloed. Niet alleen waren de vader en de opa van deze schilder ook miniatuur-schilders, het miniatuur schilderen zelf is een traditionele kunst. Men dient te schilderen zoals het in de tijd van de Mogols werd gedaan. Schilderingen worden gekopieerd van originelen uit de Mogol-tijd of kopieën daarvan. Variatie is mogelijk in achtergrondkleur en het aanbrengen van decoratieve elementen, maar het hoofdmotief blijft hetzelfde. Dat was ons ook al opgevallen in het museum, waar oude en recente schilderingen te zien zijn.
Dat neemt niet weg, dat het miniatuur-schilderen een kunst is. Is het niet vanwege de creatieve inbreng van de schilder, dan toch vanwege het ongehoorde vakmanschap. Er zijn verschillende technieken. Men kan een vlak inkleuren. Maar ook een vlakvulling d.m.v. een soort mini-pointelisme is mogelijk. Het meest verbazingwekkende was het specialisme van de schilder die ons ontving. Hij gaf een demonstratie van “lijntjes schilderen”. Met één haar van een penseel van marterhaar, worden ongelooflijk veel, héééél dunne lijntjes naast elkaar gezet, waardoor een vlak wordt gevuld en schaduwen worden aangebracht. Toch geven deze miniatuur schilderijen